«Η αλήθεια για τον Πυθαγόρα» τιτλοφορείται το ενδιαφέρον άρθρο του ελληνιστή, καθηγητή Φιλοσοφίας στο Κέμπριτζ, Μ. Φ. Μπέρνγιτ, που φιλοξενείται στο περιοδικό London Review of Books. «Είναι δύσκολο να απομυθοποιήσουμε τον Πυθαγόρα.Για τόσα πολλά χρόνια σήμαινε τόσα πολλά. Μπορώ με βεβαιότητα να πω στους αναγνώστες αυτού του δοκιμίου ότι τα περισσότερα από όσα νομίζουν ότι γνωρίζουν για τον Πυθαγόρα είναι μύθοι, σε μεγάλο βαθμό εσκεμμένες κατασκευές. Ανακάλυψε το γεωμετρικό θεώρημα, το οποίο φέρει το όνομά του; Οχι. Εμπνεύστηκε την αρμονία των σφαιρών; Αναμφισβήτητα όχι. Αξίζει τουλάχιστον εύσημα για το πλέον διάσημο επίτευγμά του, την ανάλυση των μαθηματικών λόγων, που αποτελούν τις μουσικές συγχορδίες. Μπορεί, αλλά…» είναι ο αποκαρδιωτικός πρόλογος του άρθρου.
Ο ελληνιστής καθηγητής, συγγραφέας μεταξύ άλλων του «Θεαίτητου του Πλάτωνα» αναλαμβάνει το άχαρο έργο να βάλει τον Πυθαγόρα στις πραγματικές του διαστάσεις και στο πλαίσιο αυτό διαλύει την πλάνη μεγάλων ανδρών, όπως ο Μπέρτραν Ράσελ, ο οποίος έγραφε το 1946 στην «Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας»: «Ο Πυθαγόρας ήταν ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους του πνεύματος που έζησαν ποτέ, τόσο όταν ήταν σοφός όσο και όταν δεν ήταν. Τα μαθηματικά, με την έννοια της λογικής απόδειξης, ξεκινούν με αυτόν και στην περίπτωσή του συνδέονται άρρηκτα με μία ιδιότυπη μορφή μυστικισμού».
Ο Μπέρνγιτ είναι κατηγορηματικός: «Μυστικιστής ήταν, ηγέτης μίας θρησκευτικής αίρεσης, που πίστευε στη μετεμψύχωση, αλλά μαθηματικός σε καμιά περίπτωση!». Η αποδόμηση του Πυθαγόρα συντελείται με χειρουργική ακρίβεια σε όλο το κείμενο, που δημοσιεύεται στο βρετανικό λογοτεχνικό περιοδικό.
Επικαλούμενος ένα απόσπασμα από το Φαίδωνα του Πλάτωνα ο καθηγητής Φιλοσοφίας υπενθυμίζει ότι κατά τα λεγόμενα του Σωκράτη, «κάποτε ο Πυθαγόρεας είδε να μαστιγώνουν ένα κουτάβι. Το λυπήθηκε και ζήτησε να σταματήσουν να το χτυπούν, επειδή αναγνώρισε σε αυτό την ψυχή ενός φίλου του, μόλις το άκουσε να κλαίει». Ο Μπέρνγιτ αποκηρύσσει τον Πυθαγόρα ως μεγαλομανή και σκληρό αρχηγό μίας σέχτας, στην οποία οι οπαδοί του τον αντιμετώπιζαν ως ημίθεο, άλλοτε ως μετεμψύχωση του Απόλλωνα και ενίοτε ως αντίπαλο του Μενέλαου στον Τρωϊκό Πόλεμο. «Τριακόσιοι νέοι, δεμένοι μεταξύ τους με τον όρκο μίας αδερφότητας, ζούσαν αποκλεισμένοι από τους υπόλοιπους πολίτες σε μία μυστική οργάνωση συνωμοτών και κατάφεραν τελικά να αποκτήσουν τον έλεγχο της πόλης», είναι η περιγραφή ενός Ρωμαίου ιστορικού για τον τρόπο, με τον οποίο ο Πυθαγόρας κατάφερε σταδιακά να διευρύνει την επιρροή του σε ολόκληρη τη νότιο Ιταλία. Κατά το συντάκτη του άρθρου, όλες αυτές οι πληροφορίες τον κατατάσσουν μεν στην ιστορία των πολιτικά δραστήριων θρησκευτικών κινημάτων, όχι όμως στην ιστορία της φιλοσοφίας ή της επιστήμης. «Ακόμη δε λιγότερο αξίζει την παραδοσιακή του καταχώριση στην ιστορία των μαθηματικών», καταλήγει ο Μπέρνγιτ.
πηγή: Καθημερινή
Ο ελληνιστής καθηγητής, συγγραφέας μεταξύ άλλων του «Θεαίτητου του Πλάτωνα» αναλαμβάνει το άχαρο έργο να βάλει τον Πυθαγόρα στις πραγματικές του διαστάσεις και στο πλαίσιο αυτό διαλύει την πλάνη μεγάλων ανδρών, όπως ο Μπέρτραν Ράσελ, ο οποίος έγραφε το 1946 στην «Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας»: «Ο Πυθαγόρας ήταν ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους του πνεύματος που έζησαν ποτέ, τόσο όταν ήταν σοφός όσο και όταν δεν ήταν. Τα μαθηματικά, με την έννοια της λογικής απόδειξης, ξεκινούν με αυτόν και στην περίπτωσή του συνδέονται άρρηκτα με μία ιδιότυπη μορφή μυστικισμού».
Ο Μπέρνγιτ είναι κατηγορηματικός: «Μυστικιστής ήταν, ηγέτης μίας θρησκευτικής αίρεσης, που πίστευε στη μετεμψύχωση, αλλά μαθηματικός σε καμιά περίπτωση!». Η αποδόμηση του Πυθαγόρα συντελείται με χειρουργική ακρίβεια σε όλο το κείμενο, που δημοσιεύεται στο βρετανικό λογοτεχνικό περιοδικό.
Επικαλούμενος ένα απόσπασμα από το Φαίδωνα του Πλάτωνα ο καθηγητής Φιλοσοφίας υπενθυμίζει ότι κατά τα λεγόμενα του Σωκράτη, «κάποτε ο Πυθαγόρεας είδε να μαστιγώνουν ένα κουτάβι. Το λυπήθηκε και ζήτησε να σταματήσουν να το χτυπούν, επειδή αναγνώρισε σε αυτό την ψυχή ενός φίλου του, μόλις το άκουσε να κλαίει». Ο Μπέρνγιτ αποκηρύσσει τον Πυθαγόρα ως μεγαλομανή και σκληρό αρχηγό μίας σέχτας, στην οποία οι οπαδοί του τον αντιμετώπιζαν ως ημίθεο, άλλοτε ως μετεμψύχωση του Απόλλωνα και ενίοτε ως αντίπαλο του Μενέλαου στον Τρωϊκό Πόλεμο. «Τριακόσιοι νέοι, δεμένοι μεταξύ τους με τον όρκο μίας αδερφότητας, ζούσαν αποκλεισμένοι από τους υπόλοιπους πολίτες σε μία μυστική οργάνωση συνωμοτών και κατάφεραν τελικά να αποκτήσουν τον έλεγχο της πόλης», είναι η περιγραφή ενός Ρωμαίου ιστορικού για τον τρόπο, με τον οποίο ο Πυθαγόρας κατάφερε σταδιακά να διευρύνει την επιρροή του σε ολόκληρη τη νότιο Ιταλία. Κατά το συντάκτη του άρθρου, όλες αυτές οι πληροφορίες τον κατατάσσουν μεν στην ιστορία των πολιτικά δραστήριων θρησκευτικών κινημάτων, όχι όμως στην ιστορία της φιλοσοφίας ή της επιστήμης. «Ακόμη δε λιγότερο αξίζει την παραδοσιακή του καταχώριση στην ιστορία των μαθηματικών», καταλήγει ο Μπέρνγιτ.
πηγή: Καθημερινή