Έφηβοι και σχολείο

Το σχολείο ως κοινωνικός θεσμός θεωρήθηκε απαραίτητος, όταν η κοινωνική ζωή διαμορφώθηκε τόσο σύνθετη, στο βαθμό που η προετοιμασία του πολίτη δεν ήταν επαρκής ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της.
Σύμφωνα δε με τον Αριστοτέλη οι πολίτες ήταν ατελείς, όταν μόνο το οικογενειακό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον συντελούσμε στην προετοιμασία του πολίτη για τη δράση του στην κοινωνική ζωή.
Το σχολείο εξελίχτηκε στις εκάστοτε ανάγκες και αιτήματα της κοινωνίας. Η διάκρισή του στις τρεις βαθμίδες σ’ αυτό εξ’ άλλου αποσκοπεί. Για τον ίδιο λόγο κρίθηκε αναγκαία και η υποχρεωτική εκπαίδευση και επειδή η πρώτη βαθμίδα δεν μπορεί να καλύψει το παιδί προπαρασκευαστικά για όλη του τη ζωή, το σχολείο αναλαμβάνει αυτό το ρόλο της Μέσης Εκπαίδευσης. Το Γυμνάσιο παρέχει γενική μόρφωση και καθιστά αρτιότερη την προετοιμασία του παιδιού - εφήβου για τη ζωή. Αναμφίβολα δε μέσα απ’ τη γενική αυτή μόρφωση εξελίσσεται κάθε πτυχή της προσωπικότητας των εφήβων.
Η επιτυχία του ατόμου στη ζωή και η πρόοδος του κοινωνικού συνόλου αποτελεί καρπό της διαμορφούμενης προσωπικότητας αναντίρρητα.
Την κρίση της εφηβικής ηλικίας του νέου μπορεί και πρέπει το σχολείο να παρακολουθήσει λειτουργώντας καθοδηγητικά. Μπορεί και πρέπει να είναι ο κύριος παράγοντας. Ρυθμιστής της σωματικής, ψυχικής, πνευματικής εξέλιξης του παιδιού μετά την οικογένεια. Ασκεί το σχολείο καθοριστικές επιδράσεις σε προεφήβους - εφήβους και γιατί αποτελεί η ηλικία τους πρόσφορο έδαφος και γιατί η όλη οργάνωσή του, η πείρα και οι σκοποί που επιδιώκει λειτουργούν ως αγωγή αναντικατάστατη.
Ο ρυθμός πρόσληψης τώρα της αγωγής αυτής εξαρτάται από το μέγεθος των μεταβολών, που βιώνει ο έφηβος, από την προσωπικότητα και το χαρακτήρα του πρωτίστως και δευτερευόντως από τον υψηλό ή όχι δείκτη νοημοσύνης που διαθέτει. Η αγωγή εξαρτάται επίσης από την παιδαγωγική ικανότητα του εκπαιδευτικού να καθοδηγεί και να κατευθύνει τον έφηβο μαθητή σε ορθές σκέψεις και ενέργειες ώστε να ικανοποιεί πνευματικές ανησυχίες και ενδιαφέροντα. Να αποκτά πνευματικούς ορίζοντες, που θα του εξασφαλίσουν κοινωνική εξέλιξη, ηθική διάπλαση. Μαθαίνει πως κύρια συστατικά της κοινωνικής ζωής είναι η αγάπη, η κατανόηση, η πειθαρχία, η συμμόρφωση σε κανόνες και αρχές. Η διδασκαλία είναι άριστο μέσο αυτογνωσίας, αποβαίνει ρυθμιστικός παράγοντας της επιτυχίας στη ζωή.
Γενικά το σχολείο είναι κέντρο εξυπηρέτησης σκοπών, στόχων, αναγκών κι οραμάτων. Είναι μικρή κοινωνία, της οποίας η πρόοδος εξαρτάται από την αμοιβαία κατανόηση, προσφορά και αγάπη όσων το απαρτίζουν. Η πειθαρχία τέλος, η αλληλεγγύη συνεπικουρούν στον επιδιωκόμενο σκοπό της επιτυχίας στη ζωή! Ίσως επειδή το σχολείο δεν ανήκει ούτε στα άτομα, ούτε σε παρατάξεις αλλά στην κοινωνία. Αυτή είναι, που περιμένει να της δώσει μελλοντικούς πολίτες προετοιμασμένους για τους διαρκείς αγώνες της. Επιβάλλεται συστράτευση όλων μας για την υλοποίηση του στόχου!!!
[ Γκάβου Ιωάννα - Φιλόλογος ]